ମାନବିକ ଅଧିକାର
ମାନବିକ ଅଧିକାର ହେଉଛି ସେହି ମୌଳିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ସୁଯୋଗ ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ମନୁଷ୍ୟ ଜନ୍ମଗତ ଭାବରେ ପାଇଥାଏ । ଏହି ଅଧିକାରଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ଜାତି, ଧର୍ମ, ଲିଙ୍ଗ, ଭାଷା କିମ୍ବା ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତିଭେଦ ନ କରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ୟ । ମାନବିକ ଅଧିକାରର ଧାରଣା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସ୍ତରରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଶା ତଥା ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ଏହାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ଚାଲିଛି ।
ମାନବିକ ଅଧିକାରକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ:
1.ନାଗରିକ ଓ ରାଜନିତିକ ଅଧିକାର:
– ଜୀବନ ଜୀବିବାର ଅଧିକାର (ଅନୁଚ୍ଛେଦ ୨୧)
– ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ସୁରକ୍ଷାର ଅଧିକାର
– ଧର୍ମ, ବାକ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ବିଚାର ପ୍ରାପ୍ତିର ଅଧିକାର
2.ସାମାଜିକ, ଆର୍ଥିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅଧିକାର:
– ଶିକ୍ଷାର ଅଧିକାର
– କାମ କରିବାର ଅଧିକାର ଏବଂ ନ୍ୟାୟ୍ୟ ମଜୁରୀ
– ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ପ୍ରାପ୍ତିର ଅଧିକାର
ଓଡ଼ିଶା ଏକ ଗ୍ରାମପ୍ରଧାନ ରାଜ୍ୟ ହୋଇଥିବାରୁ ଏଠାରେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ଅସମାନତା ଏବଂ ଶିକ୍ଷାର ଅଭାବ ପ୍ରମୁଖ ଚାଲିତ୍ରିକ ସମସ୍ୟା । ଆଦିବାସୀ, ଦଳିତ ଏବଂ ମହିଳାମାନେ ବାରମ୍ବାର ଅଧିକାର ହରାଇବାର ଘଟଣା ଦେଖାଯାଏ । ତଥାପି, ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସଂଗଠନ ମାନବିକ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଚଳାଇଛନ୍ତି, ଯେପରିକି:
– ମାନବ ଅଧିକାର ଆୟୋଗ ଦ୍ୱାରା ଅତ୍ୟାଚାର ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ
– ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଆଇନଗତ ପଦକ୍ଷେପ
– ଶିକ୍ଷା ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସରକାରୀ ଯୋଜନା
ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଯେ ସେ ନିଜ ଅଧିକାର ସହିତ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଅଧିକାରକୁ ମଧ୍ୟ ସମ୍ମାନ ଦେବେ । ସାମାଜିକ ସଚେତନତା, ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱାସ ମାନବିକ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
ମାନବିକ ଅଧିକାର କେବଳ ଆଇନଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନୁହେଁ, ଏହା ମାନବତାର ମୂଳଦୁଆ । ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଏହାର ସୁରକ୍ଷା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କର ନୈତିକ ଦାୟିତ୍ୱ ।
Share this content:
Leave a Reply